Deniz suyu niçin tuzludur?
Yirminci yüzyılın
başlarında bilim insanları bu konuyu çok basit bir şekilde açıklıyorlardı. Bu
açıklamaya göre, her ne kadar nehirlerin suları tatlı ise de içlerinde bir
miktar da erimiş mineral vardır. Yataklarındaki bu minarelleri ve içlerinde tuz
buluna kayaları erezyona uğratarak okyanuslara taşırlar. Bu minareller içinde
en çok olanı kimya dilinde sodyum klorür (NaCl) diye adlandırılan bildiğimiz
sofra tuzudur ve bir daha karaya geri dönmez.
Bilim insanları
bu teoriden yola çıkarak dünyanın yaşının da hesap edilebileceğine inanıyorlardı.
Ancak nehirlerdeki tuz oranı ile okyanuslardaki tuz oranı mukayese edilerek yapılan
hesaplamalarda dünyanın yaşı 300 milyon yıl çıktı. Dünyamız ise gerçekte 4,5
milyar küsur yaşındadır.
Ayrıca bu
teoriye göre denizlerdeki tuzun her geçen yıl artması gerekir. Her ne kadar
denizlerdeki tuz oranı bölgelere ve zamana göre değişiklik gösterse de içindeki
belli başlı elementlerin yoğunluklarının yüz milyonlarca yıl hemen hemen aynı
kaldıkları bilinmektedir. Öyleyse bu yüksek miktardaki tuz başlangıçta denizlere
nereden gelmiştir? Bilim insanları da tam olarak bilemiyorlar ve emin değiller
ama iyi bir tahminleri var.
Tuz iki çeşit
atomdan yapılmıştır. Sodyum (Na) ve Klor (Cl). Bilim insanları Sodyum'un ilk
teoride olduğu gibi nehirler yolu ile karalardan denizlere taşındığını, Klor'un
ise dünya tarihinin ilk dönemlerinde, yer kabuğu ile yer merkezi arasında kalan
katmanlardan, okyanusların diplerindeki çatlaklar ve volkanlar yolu ile denize
karıştığını ve bu ikisinin birleşerek denizin tuzunu oluşturduklarını tahmin
ediyorlar.
Ama hala niçin
denizlerin gittikçe tuzlu olmadığının cevabını alabilmiş değiliz. Bilim
insanları bunun açıklamasını da şöyle yapıyorlar: Tuz nehirler yolu ile
denizlere ilave edilmektedir, ama aynı zamanda denizdeki diğer kimyasallarlaa
birleşerek, okyanus tabanındaki kayalar tarafından emilerek veya deniz suyunun
çözeltisinden ayrılıp çökelti haline gelerek bir şekilde deniz suyunun içinden
eksilmektedir.
Yüz milyonlarca
yıl, eksilme ve ilave etme yolu ile deniz suyunun tuzluluk oranını hep aynı
tutan bu müthiş ayar gerçekten çok etkileyici.
Yorumlar
Yorum Gönder