Uyurken beynimizde neler oluyor?
Eğer bir insanın
başına "elektroensephalograf" (ezberlemeniz gerekmez!) adını taşıyan
bir cihaz bağlarsanız, o insanın yaydığı beyin dalgalarını kaydedebilirsiniz.
Uyanık ve hareketsiz durumdaki bir insanın beyni, saniyede on kez salınım yapan
"alfa" dalgaları yayar. Hareketli bir insanın beyni ise, salınımı iki
kez fazla olan "beta" dalgaları yayar.
Uyku sırasında
ise beyin, salınımları çok daha az olan iki yür dalgayı, "teta" ve
"delta" dalgalarını yayar. "Teta" dalagalarını salınımı
saniyede 3.5 ila 7 arasında olup, "delta" dalgalarınınki saniyede
3.5'tan azdır.
İnsanın uykusu
derinleştikçe, beyin dalgaları da yavaşlar. İnsanda en derin ve uyandırılmasının
en zor olduğu uyku zamanında, beyin artık "delta" dalgaları yaymaya
başlamıştır.
Şimdi geldik işin
en ilginç yönüne. İnsan gece uykudayken çeşitli zamanlarda beklenmeyen şeyler
oluşur. İngilizce'deki "Hızlı Göz Hareketleri" kelimelerinin baş
harflerinden alınarak "REM" uykusu da denilen ve insanların çoğunluğunda
bir gecede 3-5 kez görülen bu safhada, beyin dalagaları uyanık bir insanınki
kadar hızlanır.
Bir insanı veya
bir köpeği REM uykuları sırasında seyrederseniz, gözlerinin öne ve arkaya hızla
titrediğini görürsünüz. REM uykusu safhasında köpeklerin çoğunda, insanların
ise bir kısmında, kollarda, bacaklarda ve yüz kaslarında seğirmeler de
görülebilir.
Rüya REM uykusu
safhasında olur. Bu safhadaki bir insanı uyandırırsanız, rüyasını çok canlı hatırlar
ve anlatabilir. REM safhası dışındaki uykularda insanlar genellikle rüya
görmezler.
Geceleri iyi bir
uyku çekebilmek için, hem REM, hem de bunun dışındaki safhaların birlikte yaşanması
gereklidir. REM kısmı uyku süresinin yüzde 25 kadarını kapsamalıdır. Normal
uykudaki bir REM veya rüya bölümü 5 ila 30 dakika sürer.
Uyku ilaçları
daha çabuk ve derin uyumanızı sağlayabilirler ama uykunuzun ve özellikle de REM
kısmının kalitesini değiştirirler. Uykudan önce alınan alkol de beyinin dalga
yayma sistemini ve düzenini etkiler. Düzenli bir uyku için insan her zaman aynı
saatte yatmalı, hafta sonları da dahil aynı saatte uyanmalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder